گروه سیاسی: روز پنجشنبه در ایام سالگرد پیروزی رئیس‌جمهور روحانی در انتخابات ریاست جمهوری یازدهم، همایشی با عنوان «نقش احزاب در تبیین گفتمان اعتدال، به همت حزب همبستگی برگزار شد. در همین رابطه، حجت‌السلام و المسلمین سیدمحمد خاتمی با صدور پیامی به این همایش، بر اهمیت هم‌اندیشی احزاب در ایران تاکید کرد. در بخش‌هایی از این پیام آمده است: «امید دارم شاهد هر چه بیشتر فعالیت‌های مسئولانه و جمعی تشکل‌ها و احزابی که همواره در مسیر صلاح و اصلاح امور حرکت کرده‌اند، باشیم طرح مباحث مبتلا به جامعه و گفتگو درباره آنها و یافتن راه‌های منطقی‌تر و بهتر به سوی اهداف والای انقلاب که از جمله مهمترین آرمان‌های آن، مردم‌سالاری سازگار به دین بوده و هست و فراهم آوردن فضای امن و آزاد برای مشارکت همه آنان که به سربلندی ایران و برخورداری معنوی و مادی ملت می‌اندیشند، از اولویت‌هایی است که ملت و دولت و همه جریان‌های فعال و مسئولیت‌‌شناس سیاسی باید به آن اهتمام کنند.» در این مراسم رئیس شورای شهر تهران با بیان اینکه ” باید عقل و اعتدال در امور مورد توجه قرار گیرد”، اظهار کرد:
نباید کاری کنیم که صدایی شنیده نشود و رقیب حذف شود، زیرا این اقدام زمینه‌ساز شکل‌گیری استبداد است. احمد مسجد جامعی در این همایش با بیان اینکه “بسیاری از اختلافات در جهان اسلام ناشی از نوع نگرش به مدینه‌النبی و مدنیت است”، اظهار کرد: آنچه امروز در قالب حرکات طالبان و داعش می‌بینیم، ناشی از تلقی آنها از مدینه و مدنیت است. وی افزود: مدینه بدون مدنیت به راهی منجر می‌شود که با روح تعالیم اسلام ناسازگار است. تمام جریانات سلفی بر روایتی از مدینه تاکید دارند که در این روایت باید بر علیه کفار جهاد کرد و حتی مسلمانان می‌توانند در زمره کفار باشند. در واقع در این دیدگاه واژه کافر قابل تفسیر است. وزیر ارشاد دولت اصلاحات اضافه کرد:
با این وجود در نگرش مدنی نسبت به اسلام آنچه در جامعه مهدوی تحقق پیدا می‌کند، صورت دیگری دارد. در این جامعه عقل و اخلاق به اوج می‌رسد. ریشه جامعه مهدوی براساس مدنیتی است که اساس آن در حرکت پیامبر به شهر یثرب و تغییر نام این شهر به مدینه شکل گرفت هنگامی که حضرت وارد مدینه می‌شود مناسبات به گونه‌ای تعریف می‌شود که حتی یهودیان نیز دارای حق و حقوق می‌شوند و قانون مبنای تعامل می‌شود. مسجد جامعی با اشاره به اینکه “در پیمان مدینه شاهدیم که تک تک قبایل حضور دارند و هویت‌های متکثر به رسمیت شمرده می‌شوند”، گفت در این قرار داد اگر یهودیان مورد تهاجم قرار می‌گرفتند، مسلمانان باید از آنها دفاع می‌کردند اما متاسفانه برخی مدعیان اسلام سعی می‌کنند مدنیت را از جامعه مدینه حذف کنند، به گونه‌ای که در آثار سیدقطب که پیشوای جریان سلفی است، وضع موجود نفی می‌شود اما هیچ‌گاه به جنبه‌های ایجابی پرداخته نمی‌شود.
از دل مدینه بدون مدنیت، داعش خارج می‌شود. وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به اینکه “در قانون شوراها به دو آیه قرآن استناد شده است”، افزود: در قانون اساسی بر مسئله حکومت محلی تاکید شده اما نسبت حکومت محلی و حکومت ملی مغفول مانده است که احزاب می‌توانند این نسبت را روشن کنند. در این زمینه مرحوم طالقانی، شهید بهشتی و سیدمحمد خاتمی تلاش زیادی کرده‌اند اما هنوز راه زیادی مانده تا شوراها جایگاه واقعی خود را پیدا کنند.
موسوی لاری: در هشت سال اخیر امتحان اخلاقی خوبی پس ندادیم
در ادامه این همایش یک عضو شورای مرکزی مجمع روحانیون مبارز گفت: متاسفانه در هشت سال گذشته، در حوزه عمل‌گرایی و اخلاق امتحان خوبی پس ندادیم و هنوز هم در (درب) روی همان پاشنه می‌چرخد؛ این بدان معنا نیست که اوضاع قرار نیست عوض شود. حجت‌الاسلام و المسلمین عبدالواحد موسوی لاری در این همایش با اشاره به فقدان صداقت خبری در برخی رسانه‌ها، گفت: متاسفانه برخی رسانه‌ها در همین سال‌ها اخلاق‌مداری را کنار گذاشتند و با انگ زدن، دروغ و تهمت از یکدیگر سبقت گرفتند. مردم در ۲۴ خرداد “نه” بزرگی به آن نوع عملکرد و بداخلاقی‌ها و عقل‌ستیزی‌ها که در جامعه وجود داشت، گفتند و حرکتی را از خود نشان دادند. این فعال سیاسی اصلاح‌طلب با اشاره به اهمیت احزاب و تشکل‌های در جامعه، تصریح کرد: احزاب، تشکل‌ها و NGOها، نهادهایی هستند که مردم را در رای‌گیری برای قدرت کمک می‌کنند و برای رساندن حرف مردم به مدیران جامعه و برنامه‌های آنها به مردم در تلاش هستند. موسوی لاری با اشاره به پیروزی ۲۴ خرداد برای اعتدال‌گرایان، گفت:
دیدم که چگونه از طریق احزاب و گفتمان‌های در ۲۴ خرداد پیروزی به دست آمد. من معتقدم در جامعه ما هر دو گفتمان اصولگرایی و اصلاح‌طلبی در جریان ۲۴ خرداد مطرح شده است. در آن انتخابات مردم اعلام کردند که خواهان وجود جریان اعتدالی هستند. وی با اشاره به روش اعتدالی که عاری از افراط و تفریط و برپایه خرد بود، انتخاب کرد. ما مدعی هستیم آن چیزی که امروز به عنوان اعتدال مطرح است، روشی است که جامعه ما به آن پایبند است ولی در چند سال گذشته مورد بی‌مهری قرار گرفت.
این عضو مجمع روحانیون مبارز در ادامه با بیان اینکه “احزاب سه کارکرد مشخص دارند”، توضیح داد: نظارت و سلامت در اجرای قوانین جامعه و شفاف‌سازی درباره کارکرد مسئولان برای مردم، از جمله وظایف احزاب است. به گزارش ایسنا، وی همچنین یادآور شد: وقتی دولت‌های نهم و دهم شکل گرفت، عده‌ای که تا آن زمان آن دولت را برای امام زمان(عج) می‌دانستند چنان پیش رفتند که جلوی نقد منصفانه را گرفتند. در ادامه آنها خود به منتقدان جدی دولت تبدیل شدند. دلیل بروز چنین اتفاقی آن است که آنها برای دستیابی به قدرت از همه ابزارها استفاده کردند. روحانیون و شخصیت‌ها از این دولت دفاع کردند در حالی که جای احزاب خالی بود واگر حزبی برای رسیدن به قدرت تلاش کند و پس از مدتی به مشکل بربخورد، حتما آن مشکل را برعهده خواهد گرفت اما شخصیت‌های دور از احزاب این کار را نمی‌کنند. موسوی لاری اضافه کرد: وجود نداشتن احزاب و تشکل‌های مدنی و سیاسی موجب عدم شفافیت می‌شود. وقتی یک حزب به پیروزی می‌رسد و مدیریت جامعه توسط او انجام می‌شود، می‌داند در مقابل چشمان ناقدان قرار دارد. جواب اینکه چرا در جامعه ما سوءاستفاده‌های سه هزار میلیاردی صورت می‌گیرد، به همین فقدان احزاب باز می‌گردد. این فعال سیاسی اصلاح‌طلب افزود: اگر احزاب و تشکل‌ها بتوانند به وظیفه خود یعنی نظارت، عمل کنند و روزنامه‌ها را بدون محدودیت آزاد بگذارند تا واقعیات را به مردم انعکاس دهند، وضع از اینکه هست بهتر می‌شود. این شفافی و نظارت به روش اعتدالی کمک می‌کند. معنی نقش حضور احزاب، پذیرش اصل اعتدال است یعنی “نظر من” به “نظر ما” تبدیل شده است.
محمد سالاری: در برابر تندروی‌ها متحد شویم
همچنین عضو شورای عالی حزب همبستگی با بیان اینکه “شرایط سیاسی کشور به گونه‌ای است که برای منزوی کردن تندروها و افراطیون ضرورت دارد و روزبه‌روز جریان‌های مخالف افراطی‌گری برای ترویج عقلانیت و خردورزی متحدتر شوند”، گفت: این یک ضرورت برای خروج کشور از نابسامانی‌هایی است که با بی‌تدبیری دولت قبل ایجاد شد. محمد سالاری در همایش نقش احزاب در تبیین گفتمان اعتدال با بیان اینکه “یکی از مهمترین پیام‌های انتخابات ریاست جمهوری یازدهم، دفاع مردم از عقلانیت و خردورزی بود”، اظهار کرد: تندروها به آن میزان در این سرزمین نارضایتی ایجاد کردند که مردم یکپارچه شدند و نام اعتدال را از صندوق‌های رای بیرون آوردند تا اعتراضشان به بی‌تدبیری‌ها را با ابزار مدنی نشان دهند.
وی همچنین با اشاره به اینکه “اعتدال فقط درس امروز دنیای مدرن نیست”، خاطر نشان کرد: خداوند در قرآن کریم می‌فرماید این چنین شما را امت میانه قرار دادیم تا گواه بر همه مردم باشید. در واقع از نظر ما، مسلمانی یعنی مکتب اعتدال. در انتخابات، جریان اصلاحات هم تمام قد به میدان آمد و ائتلاف با اعتدال تدبیری شد برای بسیج همه نیروها در راستای رفع نابسامانی‌ها و ایستادن جلوی هرگونه افراطی‌گری. این عضو شورای اسلامی شهر تهران در بخش دیگری از سخنان خود با بیان اینکه “یادمان هست که پیر جماران اسلام ناب محمدی را بیناگر اعتدال در مقابل افراط و تفریط می‌دانست”، افزود: با روی کار آمدن دولت تدبیر و امید هوای تازه‌ای در عرصه سیاسی کشور دمیده شد و مردم به تفکری رای دادند که اصلاحات و اعتدال را پرچم‌داری می‌کرد. سالاری با تاکید بر اینکه “اصلاح وضع موجود، بهبود شرایط و مقابله با افراط و تفریط، پیام واضح مردم برای مدیران اجرایی بود”، تصریح کرد:
با این وجود نباید فراموش کنیم مردم تا زمانی پای این گفتمان می‌ایستند که تنایج سودمند و عملی آن را در زندگی روزمره‌شان مشاهده کنند. اینجاست که برای اداره امور باید تدبیر عمل کرد تا اشتباهات گذشته چراغ راه آینده باشد. این فعال سیاسی اصلاح‌طلب افزود: اعتدال، مفهومی است که هنوز در عرصه سیاسی نیاز بیشتری به تعریف و تعیین حد و حدود دارد و باید شاخص‌های آن بررسی تا برداشت مشترکی از آن به دست آید. هموراه یک تجربه تاریخی وجود دارد که وقتی چارچوب و حد و حدود یک گفتمان تعریف نشود، عملا با گذر زمان چالش‌هاس درباره شاخص‌های آن گفتمان پدید می‌آید. یکی از این چالش‌ها، توقع و مطالبات احساسی از شرایط کشور است. نگاه غیر واقع‌بیانه، تصمیمات و اقداماتی به همراه خواهد داشت که می‌تواند افراطی‌گری را جایگزین عقلانیت و خردورزی کند. دبیر همایش “نقش احزاب در تبیین گفتمان اعتدال” در همین رابطه گفت:
این مهمترین آسیبی است که می‌تواند به گفتمان اصلاح‌طلبی و اعتدال‌گری ضربه بزند. بنابراین ضروری است جریان‌های و احزاب موثر در تداوم این گفتمان در نشست‌هایی ابعاد و اضلاع گفتمان اعتدال را تبیین کنند تا بتوان به یک مفهوم حداقلی و حداکثری رسید و معیاری برای فعالیت‌ها به دست آورد. به گفته وی، اصلاح قانون انتخابات و افزایش نقش احزاب در آن یکی از مهمترین اقداماتی است که برای تحقق و توسعه سیاسی باید از سوی دولت تدبیر و امید پیگیری شود؛ زیرا همان گونه که مرکز پژوهش‌های مجلس نیز تصریح کرده است، سیاست انتخاباتی در ایران از جبهه محوری و جناح محوری غیر شفاف به سمت حزب محوری شفاف و از کاندیدا محوری به سمت حزب محوری حرکت کند.
