همایش “ارزیابی چهار دوره فعالیت شورایاری ها و مشارکت اجتماعی در شهر تهران” توسط کمیته مدیریت شهری حزب همبستگی ایران اسلامی، با سخنرانی محسن هاشمی، سید ابراهیم امینی، محمد سالاری، احمد مسجد جامعی، آرش حسینی میلانی، محمد جواد حق شناس و با حضور تعدادی از اعضای شورای شهر تهران، نمایندگان مجلس، مدیران شهری، فعالان سیاسی و جمع کثیری از شورایاران محلات شهر تهران و نیز با حضور دبیرکل و تعدادی از اعضای حزب همبستگی برگزار شد.
قائم مقام حزب همبستگی ایران اسلامی در این همایش گفت: هدف اصلی ایجاد نهاد شورایاری و مهم تر از آن مدیریت محله، توسعه، گسترش و سازماندهی مشارکت های اجتماعی در شهر تهران است. شورای اول شهر تهران مبدع این ایده و رویکرد متعالی بود که در دوره های بعدی نیز علی رغم وجود فراز و فرودها، این نهاد مورد حمایت شورا و شهرداران وقت قرار گرفت.
وی ادامه داد: حال سوال اینجاست که امروز که در آستانه برگزاری پنجمین دوره انتخابات شورایاری ها قرار داریم، آیا شورای اصلاح طلب پنجم بعد از گذشت حدود 21 ماه از فعالیت خود، آسیب شناسی و ارزیابی جامع و کاملی مبتنی بر رویکردهای علمی، پژوهشی و کارشناسی انجام داده است که اکنون می خواهد انتخابات بزرگترین نهاد مدنی و محلی کشور را برگزار کند؟
سالاری با بیان اینکه اشکال عدم ارزیابی و آسیب شناسی در خصوص نهاد شوراهای شهر و روستا نیز صدق می کند اظهار داشت: بعد از اینکه قانون شوراهای شهر و روستا در راستای تعمیق دموکراسی و نهادینه کردن مردم سالاری و مشارکت دهی آحاد مردم در دولت اصلاحات عملیاتی شد و اکنون پنجمین دوره این شوراها سپری می شود، متاسفانه هنوز این نهاد مورد آسیب شناسی و ارزیایی و نهایتا بازنگری و اصلاح قرار نگرفته و هنوز هم امور آن بر مدار همان اختیارات محدود قانون شوراها پیش می رود، در حالیکه بارها و بارها موضوع ضرورت آسیب شناسی نهاد شوراهای شهر و روستا از سوی صاحبنظران و مسئولین مطرح شده است.
قائم مقام حزب همبستگی ایران اسلامی با اشاره به هدف برگزاری این همایش گفت: حزب همبستگی به عنوان اولین حزب دارای مجوز از کمیسیون ماده ۱۰ قانون احزاب (پس از دوم خرداد سال 76) که بنیانگذاران و موسسین آن نیز تماما برخاسته از پارلمان هستند، مبتنی بر این رویکرد که اداره و تعیین سرنوشت کشور باید براساس دموکراسی و مردم سالاری با رویکرد از پایین به بالا باشد، اقدام به برگزاری این همایش کرده است. ما معتقدیم از جمله مهم ترین ماموریت های تشکل های سیاسی تبیین مفهوم و محتوای مشارکت اجتماعی در راستای تعمیق دموکراسی و پرداختن به موضوعات اجتماعی و ماموریت های فرهنگی، اقتصادی، هنری و … است.
وی ادامه داد: متاسفانه در کشور ما جایگاه و ماموریت های احزاب تنزل پیدا کرده و صرفا محدود به پروژه انتخابات شده است، در صورتی که مهم ترین مسئولیت و رسالت احزاب به عنوان حلقه واسط مردم و دولت و حاکمیت پرداختن به ماموریت های اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی و … نیز است. یک حزب و جریان سیاسی باید در حوزه های مختلف برنامه ارائه دهد و زمانی که آن برنامه به جایگاه تصمیم گیری رسید برای حل مشکلات، مبتنی بر آن برنامه، پاسخگو باشد لذا ما مبتنی بر چنین رویکردی نسبت به برگزاری این همایش اقدام کردیم.
وی اضافه کرد: احزاب و تشکل های سیاسی با توجه به جایگاهی که در قدرت و تصمیم گیری ها دارند باید در راستای تعمیق دموکراسی و مردم سالاری و تحقق جمهوریت نظام، نسبت به قانونی کردن جایگاه شورای محلات و شورایاری ها و تحقق حکم رانی مطلوب مبتنی بر مشارکت اجتماعی، نقش جدی تری را ایفا کنند. برگزاری چنین جلسات و همایش هایی به مفهوم سیاسی کردن نهاد مدنی شورایاری نیست بلکه در راستای کمک به تحقق کنشگری های مدنی است.
سالاری در خصوص دیدگاه های حاکم بر حوزه اداره عمومی جامعه و شهر اظهار داشت: بعضا هنوز نگاه از بالا به پایین و اینکه تمام کارها و تصمیم گیری ها باید توسط حکومت و یا دولت و بصورت تحکمی صورت گیرد، وجود دارد.
این عضو شورای شهر تهران ادامه داد: این در صورتی است که اساس انقلاب اسلامی مبتنی بر این دیدگاه شکل گرفت که باید آحاد مردم در اداره جامعه،کشور، شهر و روستاها نقش اصلی را داشته باشند و به همین دلیل انقلاب ما، مردمی ترین انقلاب معاصر بودکه توسط آحاد مردم شکل گرفت و مبتنی بر این دیدگاه شورای اول شهر تهران تصمیم گرفت که در راستای اختیارات ناشی از قانون شوراها نسبت به ایجاد تشکل های مردم نهاد برای پیشبرد وظایف خود در راستای توسعه و پیشرفت و عمران و آبادانی و ارائه خدمات در شهر تهران اقدام کند.
وی با بیان اینکه هرچند در قانون اساسی ما به تشکیل شورای محله تاکید شده اما ساختار و نحوه عملیاتی شدن آن مغفول مانده است گفت: اکنون با توجه به وجود همراهی و همفکری در نهاد مدیریت شهری و حضور شهردار تهران در دولت و قرابت فکری مدیریت شهری با دولت و مجلس، اگر ما اصلاح طلبان نتوانیم برای قانونی کردن نهاد شورایاری و شورای محلات اقدام موثری انجام دهیم ، قطعا توسط مردم مورد مواخذه جدی قرار خواهیم گرفت. البته همکاران ما در شورای عالی استان ها با همفکری شورای شهر تهران و ستاد هماهنگی شورایاری ها در این خصوص طرحی را تدوین کرده اند و به دولت ارائه شده است که امیدواریم در این دوره به نتیجه نهایی برسد.
رییس هیات نظارت بر چهارمین دوره انتخابات شورایاری ها در ادامه با تاکید بر لزوم ارزیابی و آسیب شناسی نهاد شورایاری اظهار داشت: 4 دوره از فعالیت این نهاد مدنی گذشته است اما باید پرسید آیا الگوی مدیریت محله ای که در تهران در حال اجراست الگوی مطلوبی است؟ متاسفانه باید بگوییم نهاد شورایاری علی رغم تاثیرگذاری های بسیار ارزشمندی که در سطح محلات شهر تهران تاکنون داشته است اما الگوی ملاک عمل و موجود تا رسیدن به الگوی مطلوب مدیریت محله فاصله زیادی دارد.
سالاری ادامه داد: امروز جوامع شهری و سیاستگذاران به این نتیجه رسیده اند که اداره جوامع بخصوص جوامع شهری با وجود مجموعه گسترده ای از مشکلات بدون مشارکت ذینفعان ، تشکل های مردم نهاد و تشکل های حرفه ای، اصناف و مردم امکان پذیر نیست اما نهاد شورایاری و الگوی مدیریت محله در این ۴ دوره تا چه حد توانسته سایر گروه های مرجع، حرفه ای و مردم نهاد را در این فرایند مشارکت دهد؟ آیا تمایلی که شورایاران پیدا کرده اند که جزئی از ساختار شهرداری تهران باشد الگوی مطلوبی است؟ مولفات حکمروایی مطلوب چیست؟
وی با بیان اینکه موضوع تحقق گفتمان حق به شهر، پرداختن به حقوق شهروندی، ایجاد فرهنگ مسئولیت پذیری شهروندی از موضوعاتی است که جریان اصلاح طلب و شورای فعلی و مدیریت شهری بر آن تاکید می کنند گفت: ما پس از این حجم از برگزاری نشست ها،جلسات و بازدیدهای میدانی تا چه میزان توانسته ایم در ارتقا مسئولیت پذیری شهروندی موفق باشیم؟ لذا در این خصوص باید شاخص هایی را ارائه دهیم و بررسی کنیم که شورایاران تا چه میزان در کاهش انحرافات و فرهنگساز موثر بوده اند؟ گفتمان حق به شهر زمانی تحقق پیدا می کند که ما دایره اختیارات آحاد جامعه و معتمدین آن ها که شورایاران هستند را افزایش دهیم .
سالاری افزود: آیا نگاه ما به عنوان مدیریت شهری یک نگاه مدنی برای مشارکت مردم در تصمیم سازی ها و تصمیم گیری هاست یا صرفا جنبه تزئینی دارد؟ سرمایه اجتماعی گروه های مرجع تغییرات زیادی داشته آیا بررسی کرده ایم سرمایه اجتماعی مدیریت محله و شورایاری در جامعه و میزان اعتماد مردم به شورایاری و یا شورا چقدر است؟ چه دستاوردهایی این نهاد مدنی و شورایاری و نقاط ضعف و اشکالاتی داشته است؟ ورود شورایاری ها به موضوعات مالی آیا رویکرد درستی بوده است؟ این سوالات باید مبتنی بر رویکرد علمی وکارشناسی بررسی شود و امیدواریم همکاران ما نسبت به پاسخگویی به این سوالات در این همایش اقدام کنند.
وی در پایان از جمله ابعاد ارزیابی نهاد شورایاری و الگوی مشارکت اجتماعی موجود را شامل 1- شناخت بهتر ظرفیت های ایجاد شده، 2- احصاء اشکالات و چالش های این الگو، 3- ریل گذاری واقع بینانه برای نحوه اقدام در آینده و 4 – اقدام برای نهادینه کردن جایگاه حقوقی و قانونی شورا برشمرد و برای ارزیابی ابعاد مذکور به منظر های متعدد در این خصوص اشاره کرد و ادامه داد: قطعا باید این آسیب شناسی ها در راستای تعیین تکلیف نحوه تحقق اهداف نهاد شورایاری از نگاه شهروندان، مدیریت شهری، خود شورایاران و مهم تر از همه از منظر مراجع علمی، کارشناسی و پژوهشی معتبر انجام پذیرد و مشخص شود که در نهایت جایگاه مدیریت محله در شاخص هایی نظری فرهنگ سازی مشارکت در جامعه، نهادسازی و سازماندهی مشارکت، هنجارهای قانونی و ضوابط و مقررات و ساختار و سخت افزار مورد نیاز برای رسیدن به هدف نهادینه کردن مشارکت عمومی و اجتماعی و اینکه اراده مجریان و مسئولین مدیریت شهری در این خصوص چگونه است؟
