یک مدرس خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم به جماران گفت: اگر در مناظره‌های کاندیداها دقت کرده باشید، تقریباً همه -با مراتبی- قبول داشتند که تورم، کاهش ارزش پول ملی، تحریم و… جزء مشکلات کشور است. در مناظره‌ها کسی نگفت که تحریم هیچ تأثیری ندارد، منتها برخی می‌گفتند که باید تحریم را خنثی کنیم و برخی می‌گفتند که باید اصل تحریم را رفع کنیم. مردم با مسائلی مثل تورم یا کاهش ارزش پول، آن قدر درگیر هستند که آشکار است، اما اولویت دادن به این مسائل مهم است. همچنین استفاده از نیروهای توانمند و شایسته، و برنامه‌ریزی برای حل این مسائل و مشکلات، ضروری است.
آیت‌الله مجتبی نورمفیدی: باید دلیل کاهش مشارکت مردم در انتخابات بررسی شود/ باید امید را به مردم برگردانیم/ پزشکیان در مقام عمل با صداقت و پاکدستی زندگی کرده است
جماران: یک استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم گفت: مجموعاً حضور مردم و نوع رأی آن‌ها در این انتخابات خیلی مهم است و پیام دارد که در جای خود باید تحلیل شود که اولاً میزان مشارکت چرا کاهش پیدا کرده است؟ ثانیاً گرایش‌ها چگونه است و چگونه باید تفسیر شود؟ بحث‌های مهمی درباره بحث انتخابات و میزان حضور و عکس‌العمل مردم وجود دارد که در فرصت مناسب باید به آن‌ها پرداخته شود. اما در مجموع جای خرسندی دارد که مردم با همه‌ی مشکلات، سختی‌ها، گرفتاری‌ها و فشارهای تحریم‌کنندگان، در انتخابات شرکت کردند و به درخواست تحریم‌کننده‌ها چندان توجه نکردند.
مشروح گفت و گوی خبرنگار جماران با آیت الله سید مجتبی نورمفیدی در پی می آید:
تحلیل و ارزیابی شما از برگزاری انتخابات دوره چهاردهم ریاست جمهوری چیست؟
انتخابات به طور کلی میدان اظهار و اعمال نظر در مورد سرنوشت یک کشور است. مردم از طریق انتخابات ریاست جمهوری می‌توانند جهت‌گیری خودشان را نسبت به مسائل کلی کشور اعمال کنند و شخصی را برگزینند تا مقدرات کشور را طی چهار سال به او بسپارند تا تمشیت امور را برعهده گیرد. انتخابات یک امر مهمی است و جلوه‌ی حضور واقعی و مؤثر مردم در اداره امور کشور است. در جمهوری اسلامی بعد از پیروزی انقلاب، بارها این فرصت و امکان برای مردم فراهم شده است و در مقاطع مختلف، مردم در عرصه حضور پیدا کرده و نظر خودشان را اعلام کرده‌اند.
در انتخابات اخیر با اینکه مشکلات زیادی در کشور وجود دارد، مردم پای صندوق‌ها حضور پیدا کردند. از یک طرف مردم با سختی‌ها و مشکلاتی در امر معیشت مواجه هستند، از طرفی فشارهای بین‌المللی و تحریم‌ها تأثیر مهمی در زندگی مردم گذاشته است و از سوی دیگر ما با فشار سنگین جمع زیادی از افراد مواجه بودیم که به دنبال قهر کردن مردم از صندوق یا تحریم انتخابات بودند. به هر حال مردم را در معرض یک امتحان دشورای قرار داده بودند و شرائط سختی بود، اما بحمدلله با تدبیر رهبر معظم انقلاب و حضور فعالانه‌ی احزاب و گروه‌های سیاسی و دلسوزان کشور، این زمینه فراهم شد تا مقداری از تردیدها کاسته شود و مردم پای صندوق‌های رأی بیایند. البته جمع زیادی هم پای صندوق‌های حضور پیدا نکردند.
در دور اول انتخابات شصت درصدی که پای صندوق‌ها نیامدند را نباید از کسانی بدانیم که نظام جمهوری اسلامی را قبول ندارد. ممکن است بخشی از این‌ها چنین نگاهی داشته باشند، اما بخش زیادی، انگیزه‌ها و دلائل دیگری برای عدم شرکت داشتند. الحمدلله در مرحله دوم به دلیل حساسیتی که به وجود آمد، تا حدودی این فضا ترمیم شد. نرخ شرکت 50 درصد اگرچه مطلوب نیست، اما می‌توان آن را فی‌الجمله قابل قبول دانست. در فرانسه که این همه انتخابات داغ شد و حساسیت‌ها بالا رفت، 67 درصد مردم شرکت کردند و خودشان گفتند که این میزان در قرن اخیر اولین بار است که رخ می‌دهد. الان نُرم حضور مردم در انتخابات، حول و حوش شصت درصد است و در بعضی جاهایی گاهی بیشتر و گاهی کمتر. لذا این نُرم قابل قبولی است.
مجموعاً حضور مردم و نوع رأی آن‌ها در این انتخابات خیلی مهم است و پیام دارد که در جای خود باید تحلیل شود که اولاً میزان مشارکت چرا کاهش پیدا کرده است؟ ثانیاً گرایش‌ها چگونه است و چگونه باید تفسیر شود؟ بحث‌های مهمی درباره بحث انتخابات و میزان حضور و عکس‌العمل مردم وجود دارد که در فرصت مناسب باید به آن‌ها پرداخته شود. اما در مجموع جای خرسندی دارد که مردم با همه‌ی مشکلات، سختی‌ها، گرفتاری‌ها و فشارهای تحریم‌کنندگان، در انتخابات شرکت کردند و به درخواست تحریم‌کننده‌ها چندان توجه نکردند.
اینجا جا دارد که یاد رئیس جمهور شهید جناب آقای رئیسی را گرامی بداریم و مصیبتی که برای مردم و کشور پیش آمد را یادآوری کنیم و از خداوند متعال برای ایشان و همراهان‌شان طلب علو درجات کنیم.
درباره اولویت‌های فعالیت آقای دکتر پزشکیان به عنوان رئیس جمهور دولت چهاردهم بگویید.
به نظرم گام اول، شناخت مسائل کشور و درجه‌بندی اولویت‌ها و برنامه‌ریزی برای حل آن‌ها است. اینکه می‌گویم مسائل کشور، اموری که فی‌الواقع مسأله است و مردم با آن‌ها درگیر هستند. مصادیق آن‌ها در جامعه معلوم است؛ اموری مثل تورم افسارگسیخته، اشتغال، کاهش ارزش پول ملی، مسکن و کاهش تولید مسائلی است که ما با آن‌ها از نظر داخلی در بُعد اقتصادی مواجه هستیم.
در بُعد اجتماعی و سیاسی هم مسائل مهمی داریم. البته مسئله زیاد است اما باید به مسائل مهم توجه کرد. از نظر بین‌المللی مشکلات جدی وجود دارد که تحریم‌ها و ارتباطات مالی که در اثر تحریم‌ها دچار محدودیت شده است و برخی از اموری که به تبع این‌ها پیش می‌آید، را شامل می‌شود. این امور اگر به عنوان مسائل اصلی باشد اولین گام این است که ما راه‌های برون‌رفت از مشکلات را پیدا کنیم. اگر در مناظره‌های کاندیداها دقت کرده باشید، تقریباً همه -با مراتبی- قبول داشتند که تورم، کاهش ارزش پول ملی، تحریم و… جزء مشکلات کشور است. در مناظره‌ها کسی نگفت که تحریم هیچ تأثیری ندارد، منتها برخی می‌گفتند که باید تحریم را خنثی کنیم و برخی می‌گفتند که باید اصل تحریم را رفع کنیم. مردم با مسائلی مثل تورم یا کاهش ارزش پول، آن قدر درگیر هستند که آشکار است، اما اولویت دادن به این مسائل مهم است. همچنین استفاده از نیروهای توانمند و شایسته، و برنامه‌ریزی برای حل این مسائل و مشکلات، ضروری است.
من فکر می‌کنم همزمان در بُعد داخلی و خارجی، مسائلی که نام بردم باید پیگیری شود؛ آن هم در قالب برنامۀ کوتاه‌مدت و درازمدت. البته طبیعتاً حل این مسائل به صورت اساسی زمان می‌خواهد و باید فرصت داده شود. مهم این است که مردم احساس کنند که نشانه‌ها و آثار حل مشکلات آشکار می‌شود. من فکر نمی‌کنم مردم توقع داشته باشند تا این مسائل یک شبه حل شود. مهم این است که عزم دولت‌مردان را ببینند و به مرور این نشانه‌ها را در زندگی خود احساس کنند.
برخی هنوز هم تلاش می کنند نوعی دوقطبی را ترویج کنند. در این راستا برخی وعاظ و مداحان، طرفداران آقای جلیلی را جزء اصحاب امام حسین(ع) و طرف مقابل را یزیدی معرفی می‌کنند. چه توصیه‌ای به این دوقطبی‌سازی‌های کاذب و طرفداران این تفکر دارید؟
بارها گفته شده است و دلسوزان تذکر دادند که در ایام رقابت انتخاباتی، مرزهای اخلاق، شرع و قانون باید رعایت شود. ممکن است درصدی از امور و کارهای غیر قابل قبول، غیرشرعی، غیرقانونی و غیراخلاقی پیش بیاید، چون طیف وسیعی از هواداران در عرصه‌ی رقابت هستند که گاهی مبتنی بر احساسات مطالبی می‌گویند و حرف‌هایی می‌زنند که نباید بگویند، اما عمده، آن خط تبلیغی رقبا در ایام انتخابات است که باید در یک چارچوب درست شکل گیرد. البته یک طرف را نمی‌خواهم متهم کنم شاید بعضاً از هر دو طرف کارهایی صورت بگیرد.
برای نمونه اینکه ما رقابت دو نامزد انتخاباتی را در ایام انتخابات، در چارچوب نزاع و تخاصم بین اسلام و کفر معرفی کنیم، به هیچ وجه قابل قبول نیست. اینکه تمام مقدسات و رضایت امام زمان(عج) یا حضرت زهرا(س)، به رأی دادن به یک کاندیدا گره زده شود، لازمه‌اش این می‌شود که اگر کاندیدای دیگر رأی بیاورد، کأنّ باعث نارضایتی امام زمان(عج) یا نادیده‌گرفتن رنج‌های حضرت زهرا(س) می‌شود، این‌ها مسائلی است که قابل قبول نیست. چون این‌گونه عملاً یک جامعه‌ی بزرگ به موافقان و مخالفان امام زمان(عج) تقسیم می‌شود. لذا پیوند زدن این امور در این سطح به مقدساتی که برای همه مردم محترم است، درست نیست.
یا برای نمونه، نامزدها یا طرفداران آن‌ها، مطالبی بگویند که مقداری فراتر از واقعیت‌ها باشد. اینجا روحانیت و نهادهای مربوط به روحانیت و طلاب و اساتید گرانقدر باید مراقبت کنند. افراد می‌توانند دیدگاه‌های رقیب را نقد کنند اما مساوی دانستن یک طرف با اسلام، مذهب و حق، و طرف دیگر با باطل، آثار سوئی دارد. در این مسائل مخصوصاً برادران عزیز روحانی ما باید مراقبت بیشتری داشته باشند. این مباحث متعلق به ماقبل از انتخابات است و باید اصلاح شود. از این رو، من برای آینده عرض می‌کنم که روحانیت باید بسیار سنجیده‌تر در مسائل مربوط به انتخابات وارد شود.
بعد از انتخابات، رقابت‌ها باید به رفاقت تبدیل شود؛ همه این سخن را گفته‌اند و رهبر معظم انقلاب هم تأکید کردند. رقابت اگر بخواهد به رفاقت تبدیل شود، در درجه اول به این است که دیگر از آن گفتمان و ادبیات فاصله بگیریم. این گونه نباشد که به زبان بگوییم ما کمک می‌کنیم اما در باطن این طور نباشد. ما در آموزه‌های دینی داریم که مخصوصاً زمانی که پای مصالح ملی و منافع عمومی در میان است؛ باید در درجه اول به مصالح مردم توجه شود. یعنی اگر پای مصلحت کشور در میان باشد، عمده این است که کار انجام شود؛ به نام من باشد یا به نام دیگری.
رشد یک ملت، گروه و فرد به معنای حقیقی کلمه، در این است که قبل از اینکه به حیثیت گروه و حزب خود فکر کند، به حیثیت کلی کشور و منافع مردم فکر کند. اگر گروهی کاری انجام می‌دهند که به نفع کشور است، همه باید کمک کنند تا انجام شود اما اگر من بگویم که آن کار توسط رقیب من انجام می‌شود و به نوعی مانع‌تراشی کنم، این رفتار به هیچ وجه با آموزه‌های دینی و اخلاقی سازگار نیست.
همچنین این نوع رفتار باعث انحطاط و سقوط انسان می‌شود. تعالی انسان و جامعه‌ی انسانی، به این است که ما از این گونه رفتارها فاصله بگیریم. لذا توصیه دلسوزانه من این است که امروزه کشور در شرائطی نیست تا بخواهیم بار دیگر با این نوع مواضع و رفتارها، مشکل جدیدی را بر مشکلات قبل اضافه کنیم. نتیجه طبیعی این رفتارها این است که مردم به کلی از همه فاصله می‌گیرند؛ نه فقط از این طرف یا آن طرف. نتیجه این رفتارها، یأس و ناامیدی است. باید تلاش کنیم تا امید را به مردم برگردانیم و عملاً آن را تقویت کنیم. الحمدلله در این چند روز، نوع تعامل، اظهارات و مواضع رئیس جمهور منتخب، این امید را تقویت کرده است که ان‌شاءالله رقابت‌ها به رفاقت تبدیل شود.
آقای پزشکیان هم شخصیتی است که به مبانی دینی معتقد است، به مبانی انقلاب پایبند است و در مقام عمل با صداقت و پاکدستی زندگی کرده است. این‌ها نقاطی است که با اتکای آن‌ها می‌توانیم امیدوار باشیم. ایشان هم به گونه‌ای عمل کند تا زمینه‌ها و بهانه‌های مانع‌تراشی‌ها را کم کند و جلو منازعات بیهوده گرفته شود. دکتر پزشکیان از شایستگان بهره گیرد، ان‌شاءالله همه با هم به فکر آینده کشور و انقلاب باشیم و بر اساس آرمان‌های ترسیم شده توسط امام عظیم الشان حرکت کنیم تا یک کشور نمونه و الگو بسازیم.
