مایکل بکر، استاد حقوق بینالملل حقوق بشر در کالج دوبلین می گوید که حملات گستردهتر علیه دیوان کیفری بینالمللی که از سوی ایالات متحده و بریتانیا در هفته گذشته رهبری و هدایت شده تنها به تقویت این روایت کمک میکند که دیوان کیفری بینالمللی محلی برای نمایش عدالت گزینشی است و باید سیاست های دیکته شده را اجرایی کند
الجزیره : آیا دیوان کیفری بینالمللی فقط برای صدور دستور بازداشت ولادیمیر پوتین ساخته شده است؟/ یک بام و دو هوای امریکا و انگلیس در حمایت از حقوق بشر
جماران، به نظر می رسد انزوای اسرائیل در بحبوحه افزایش انتقادها پس از حمله مرگبار به اردوگاه آوارگان در رفح در روز یکشنبه و حمله متعاقب آن در روز سه شنبه در حال افزایش است. الجزیره در گزارشی در این باره می نویسد: دو تحول حقوقی بین المللی در هفته گذشته جامعه بین المللی را دچار اختلاف کرده است. روز جمعه، دادگاه بینالمللی دادگستری (ICJ) با صدور حکمی به اسرائیل دستور داد تا حملات خود را متوقف و نیروهای خود را از رفح خارج کند.
در 20 ماه مه، دادستان ارشد دیوان کیفری بینالمللی (ICC) برای صدور حکم برای دستگیری اعضای ارشد رهبری اسرائیل و حماس درخواست داد. درخواست حکم بازداشت رهبران حماس و مقام های اسرائیلی از سوی دیوان کیفری بینالمللی اعتراض های شدید اللحن را نه تنها در تلآویو و میان حماس، بلکه در واشنگتن و لندن برانگیخت، دو پایتختی که به طور کامل از اقدام همین دیوان هنگام درخواست حکم بازداشت برای ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه و لووا-بلووا ، رئیس کمیسیون حقوق کودکان روسیه پس از حمله روسیه به اوکراین در سال 2022 حمایت کردند.
برای کسانی که در غزه هستند، این که آیا نظم بین المللی مبتنی بر قوانین در نهایت به کمک آنها می آید یا نه، در مقابل عواقب مرگبار حملات روزانه اسرائیل، معنی کمی دارد.
سوال اینجا است که آیا دیوان کیفری بینالمللی فقط برای آفریقا و چهره هایی مانند پوتین ساخته شده است؟ بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم اسرائیل، در ویدئویی به زبان انگلیسی که احتمالاً برای مصرف در ایالات متحده منتشر شده است، کریم خان، دادستان ارشد دیوان کیفری بینالمللی را متهم کرد که یکی از «یهودستیزان بزرگ در دوران معاصر» است و او را با قضات آلمان نازی مقایسه کرد. . حماس به همان اندازه سرسخت بود و گفت که درخواستهای خان تلاشی برای «برابر نشان دادن قربانی با جلاد » بود.
گفته میشود که ایالات متحده در حال بررسی تحریمهایی علیه مقامات دیوان بینالمللی کیفری است. مأموریت دیوان بینالمللی کیفری بیطرفانه است، با این حال، خان به سیانان گفت که یک مقام سیاسی که او نام او را افشا نکرد به او گفته است که دیوان کیفری بینالمللی «برای آفریقا و برای اراذل و اوباشی مانند پوتین ساخته شده است.»
مایکل بکر، استاد حقوق بینالملل حقوق بشر در کالج دوبلین می گوید که حملات گستردهتر علیه دیوان کیفری بینالمللی که از سوی ایالات متحده و بریتانیا در هفته گذشته رهبری و هدایت شده تنها به تقویت این روایت کمک میکند که دیوان کیفری بینالمللی محلی برای نمایش عدالت گزینشی است و باید سیاست های دیکته شده را اجرایی کند و یا مثلا ماموریت های خود را صرفا در کشورهای آفریقایی با تعصب بیشتر پیگیری کند. ارزشهایی که زیربنای دیوان بینالمللی کیفری است، اجازه نمیدهد که یک سری قوانین برای رهبران منتخب دموکراتیک و مجموعه قوانین دیگری برای دیگران وجود داشته باشد.
بر اساس شرایط اساسنامه رم، که دیوان کیفری بینالمللی کیفری را در سال 1998 تأسیس کرد، همه 124 امضاکننده موظفند هر یک از افراد تحت تعقیب دادگاه را در صورت حضور در قلمرو خود دستگیر کنند. نه ایالات متحده و نه اسرائیل طرف این اساسنامه نیستند، در حالی که فلسطین در سال 2015 به عنوان تحت صلاحیت دادگاه بین المللی کیفری شناخته شد و به آن اجازه داد تا نقض های انجام شده در خاک فلسطین را بررسی کند.
برخی از کشورها ممکن است برای جلوگیری از دستگیری نتانیاهو، ماده 98 اساسنامه رم را که برای تاسیس دیوان کیفری بینالمللی به کار میرود، در نظر بگیرند، که به تقدم هنجارها و قوانین بینالمللی استناد میکند. با این حال، در سال 2019، اتاق استیناف دیوان کیفری بینالمللی، ماده 98 را به این معنا تفسیر میکند که کشورها نمیتوانند برای اجتناب از اجرای چنین احکامی در رابطه با حکم بازداشت عمر البشیر، رئیسجمهور سابق سودان، به قواعد مصونیت حقوق بینالملل استناد کنند. این نشان می دهد که اگر نتانیاهو به یکی از کشورهای عضو دیوان بین المللی کیفری سفر کند، ماده 98 نباید برای نتانیاهو چتر حمایتی و مصونیت ایجاد کند.
جری سیمپسون، استاد حقوق بین الملل در دانشکده اقتصاد لندن می گوید: «از برخی جهات، تصمیم دیوان کیفری بینالمللی برای صدور حکم بازداشت در رابطه با نتانیاهو و وزیر جنگ یوآو گالانت نشان میدهد که شکایت قدیمی مبنی بر اینکه دیوان کیفری بینالمللی یک ابزار غربی است دیگر کاملاً مصداق ندارد. اینکه آیا این حکم صادر می شود یا اجرا می شود را باید در زمان پاسخ داد.
با این حال، نمایش مکرر ایالات متحده برای استفاده از وتوی خود در شورای امنیت سازمان ملل برای توقف هرگونه اقدام الزام آور علیه اسرائیل، بهترین امید غزه ممکن است اجرای همان نظم مبتنی بر قوانین در سطح بین المللی باشد که تا پیش از این بسیاری از رهبران جهان از آن حمایت می کردند هرچند امروز موضع دیگری دارند.
پس از آنکه دستور روز جمعه دیوان بین المللی دادگستری مبنی بر ضرورت توقف حمله اسرائیل به غزه در این منطقه محاصره شده و در میان کشورهایی که برای پایان دادن به حمله به غزه تلاش می کنند، خوش بینی ایجاد کرد، ادامه بمباران رفح توسط اسرائیل شوکه کننده بود.
بر اساس این دستور، «اسرائیل باید فوراً تهاجم نظامی خود و هرگونه اقدام دیگری در استان رفح را که ممکن است منجر به «تخریب فیزیکی» فلسطینیان شود ، با اشاره به آنچه که طبق قوانین بینالمللی نسلکشی است، متوقف کند. با این حال، اسرائیل این دستور را مبهم توصیف کرد.
یافتههای دیوان بینالمللی دادگستری همچنین میگوید که «وضعیت کنونی ناشی از حمله نظامی اسرائیل در رفح» خطر آسیبهایی را ایجاد میکند که ممکن است حقوق فلسطینیان در غزه تحت کنوانسیون نسلکشی را به خطر بیاندازد ، زبانی که میتواند به عنوان دستور توقف کامل حمله در رفح تعبیر شود.
با این حال، جفری نایس که دادستان اصلی دادگاه رسیدگی به جنایات جنگی اسلوبودان میلوسویچ، رئیس جمهور سابق صربستان بوده به الجزیره می گوید که عبارت «ممکن است» در متن این حکم قابل تفسیر توسط اسرائیلی ها است. این حکم به وضوح دستور توقف کامل فعالیتهای نظامی را صادر نمیکند و نمیگوید که اسرائیل نمیتواند از خود دفاع کند یا نمی تواند برای بازپسگیری اسیرها تلاش کند. همچنین در این حکم گفته شده که آنچه انجام می شود می تواند حقوق فلسطینی ها تحت کنوانسیون نسل کشی را به خطر بیندازد و به صراحت نمی گوید که به خطر انداخته است.