با گذشت یک سال از توافق هسته ای میان ایران و گروه 1+5 بررسی دستاوردهای بدست آمده از این توافق نشان می دهد کشور در حال حرکت تدریجی به سمت استفاده از مزایای پس از برجام است. گرچه برخی منتقدان که همواره نیمه خالی لیوان را می بینند انتظار دارند همه مشکلات یک شبه و به سرعت حل و فصل شود ، اما به نظر می رسد در طول یک سال گذشته تلاش های خوبی از سوی دستگاه سیاست خارجی برای کم کردن تبعات ناشی از تحریم ها که همچنان آثار خود را نشان می دهد صورت گرفته هرچند که انتظار می رود این بهبود اولیه روندی شتابان به خود بگیرد.
توافق هسته ای در تیر ماه سال گذشته سبب شد محدودیت ها و تحریم های گسترده هسته ای از پیش پای کشورمان برداشته شود . بر پایه قطعنامه 2231 نه تنها قطعنامه های ضدایرانی گذشته برداشته شد،بلکه با صدور این قطعنامه خارج از فصل هفتم و ماده 41 منشور ملل متحد، دیگر ایران تهدیدی برای جهان محسوب نمی شود. در نتیجه، با خروج ایران از وضعیت تنگناهای بین المللی و بهبود روابط با جهان، دریچه های گوناگونی به روی کشور در عرصه های مختلف گشوده شد. از آن پس، حق غنی سازی برای ایران به رسمیت شناخته شد و ایران حتی اجازه یافت که محصولات هسته ای خود را در بازارهای بین المللی به فروش برساند.
با این حال ، در طول یک سال گذشته انتقادات ناروایی نسبت به دستاوردهای برجام صورت گرفت و در بسیاری از موارد حتی روند مذاکرات هسته ای نیز به نحوی مورد هجمه واقع شد که در این مسیر دولت با سعه صدرتلاش کرد پاسخ قانع کننده ای به منتقدان بدهد. لغو 6 قطعنامه شورای امنیت و 12 قطعنامه ضد ایرانی شورای حکام و همچنین ورود صدها هئیت خارجی از اکناف عالم به ایران برای انعقاد قراردادهای بزرگ اقتصادی ،صفحه تازه ای در تاریخ معاصر کشور را ورق زد که نوید بخش آینده ای همراه با توسعه است
برجام سبب شد تا بسیاری از تلاش ها برای انزوای ایران و پیشبرد فرایند ایران هراسی به بن بست برسد. پیشتر، طوری وانمود می شد که جمهوری اسلامی ایران با برنامه هسته ای خود، تهدیدی برای جهان به شمار می رود. اما طی روند مذاکرات ، قدرت های بزرگ بر اساس توافق سال گذشته آشکارا نشان دادند که برنامه هسته ای ایران صلح آمیز و در چارچوب مقررات آژانس بین المللی انرژی اتمی قرار دارد. البته همکاری موثر ایران با آژانس و اثبات شفافیت فعالیت های هسته ای کشورمان برای این نهاد اثرگذار بین المللی نقش بسزایی در حل وفصل مسالمت آمیز اختلافات هسته ای داشت.
گرچه وجود برخی موانع در راه مبادلات خارجی و همچنین روند کند آزاد شدن دارایی های بلوکه شده از جمله مشکلاتی بود که در بدو توافق بروز کرد و منتقدان را به این نتیجه گیری زود هنگام و غیرمنصفانه سوق داد که برجام هیچ دستاوردی نداشته است، اما واقعیت این است که برجام برای کامل اجرا شدن به زمان نیاز دارد و متاسفانه منتقدان برای چیدن میوه توافق عجله دارند این در حالی است که عقلا نمی توان انتظار داشت نهال نورس برجام طی مدت کوتاهی به بار بنشیند.
در کنار موارد فوق، موضوع بد عهدی های غرب و به خصوص امریکا در اجرای تعهدات تا حد زیادی حائز اهمیت است. ممنوعیت دسترسی ایران به دلار امریکا و تصویب تحریم های جدید در کنگره از جمله موضوعاتی است که همچنان جای نگرانی دارد عدم التزام آمریکا به تعهدات خود در برجام، از یک جهت ناشی از لحاظ نشدن ضمانت اجرایی کافی در متن برجام است
با وجود آنکه ایران به همه تعهدات درج شده در برجام ملتزم بوده است، غربی ها به انحاء مختلف از طریق عدم لغو تحریم ها یا تصویب تحریم های جدید و غیر رسمی و همچنین تهدید بانک ها و فعالان اقتصادی اروپایی و آسیایی در خصوص همکاری با ایران برجام را نقض کرده اند که ضروری است در این راستا اقدامات لازم صورت گیرد و نواقص موجود با توجه به شروط نه گانه مقام معظم رهبری سریعا برطرف شود تا جایی برای سو استفاده طرف غربی از تعهدات برجام باقی نماند.
در مجموع باید گفت که توافق هسته ای اقدامی تاریخی و موثر در برهه زمانی فعلی بوده که تاثیر آن در ثبات اقتصادی کشور و رفع ایران هراسی غیرقابل انکار است . در این شرایط لزوم رفع موانع پیش روی اجرای برجام وحفظ این توافق از سوی 2 طرف بیش از پیش احساس می شود . نباید از یاد برد که برجام توافقی ارزشمند است که اگر بدست نمی آمد حقوق هسته ای ایران به رسمیت شناخته نمی شد و مرحله دوم تحریم ها اعمال می شد و در نتیجه صادرات نفت خام كشور به صفر می رسید و همچنین دستیابی به رشد اقتصادی در راستای اقتصاد مقاومتی ناممکن می گردید..
