این روزها فصل تنش زدائی با همسایگان در ترکیه به زمستان خود رسیده است و دولتمردان ترک در اشتباهی آشکار، روزهاي بحراني جديدی را به مردم كشورشان تحميل كرده‌اند. حمله غیر منتظره جنگنده های F16 ترکیه و سرنگونی هواپیمای سوخوی روسیه که مسکو آن را به خنجر زدن از پشت تشبیه کرد ، قماری محکوم به شکست و اشتباهی استراتژیک از سوی دولت اردوغان بود که در قبال مبارزان با تروریسم صورت گرفت و در نهایت به ضرر ترکیه تمام شد .
ترکیه در واقع با هدف قرار دادن جنگنده روسی بیش از هر چیز دیگری یک هدف خاص را دنبال می کرد و آن جلب حمایت ناتو برای تغییر وضعیت در سوریه بود . اما آنکارا در این اقدام موفق نبود چرا که ناتو طرفین را به خویشتنداری فرا خواند و نشان داد که آماده رویا رویی با روسیه نیست و از طرفی افزایش دامنه درگیری‌ها در سوریه به نفع هیچ طرفی نیست.
از سوی دیگر آنکارا که از دخالت نظامی روسیه در سوریه در اوج نارضایتی بود ، اخیرا از نزدیک شدن مواضع غرب به ویژه فرانسه به روسیه در سه مورد باقی ماندن اسد در قدرت ، تشکیل دولت ائتلافی با حضور اسد و مخالفان معتدل دمشق و همکاری برای از بین بردن داعش نگران بود و این شرایط و توافقات احتمالی موضوعی نبود که ترکیه بتواند براحتی آن را هضم کند .
از سوی دیگر ترکیه در این حمله در پی حمایت از ترکمن های سوریه بود که در صف مخالفان مسلح دولت بشار اسد قرار داشتند . در روزهای اخیر مراکز ترکمن ها سوریه که با اسد می جنگند، به شدت مورد هدف حملات هوایی روسیه قرار گرفته بود. از این نظر دولت ترکیه تلاش کرده از ترکمن های سوریه حمایت کند انگیزه ای که با حمایت گسترده داخلی در ترکیه هم روبه رو می شد.
نباید فراموش کرد که منافع اقتصادی آنکارا در پی حملات هوایی مکرر روسیه به مواضع داعش در سوریه و در نتیجه قطع صادرات نفت ارزان قیمت توسط داعش به ترکیه دچار اختلال شده بود و این موضوع نیز می توانست بهانه ای برای این حمله باشد .
بنابراین مقام های آنکارا خطر حمله به جنگنده روسی را به جان خریدند تا بتوانند معادلات کنونی سوریه را تا حدی برهم بزنند.
اما در این مسیر موفق نشدند ، زیرا روسیه نه تنها پس از سرنگونی جنگنده اش، از شدت حملات خود به مواضع داعش نکاست بلکه مصمم تر از گذشته در این زمینه اقدام کرد. مسلم است که روسیه، علاوه بر محدود کردن روابطش با آنکارا، پاسخی در خور به این اقدام خواهد داد، چرا که در غیر اینصورت، جدا از هر چیز، به عنوان یک قدرت جهانی در مقابل دشمنش ناتو(امریکا) تحقیر خواهد شد و باید پذیرای اقدامات تهاجمی آتی غرب باشد.
در عین حال این اقدام به دلیل قطع روابط مسکو با آنکارا هزینه های اقتصادی سنگینی را بر ترکیه تحمیل کرد و از سوي ديگر جبهه گيري متناقض آنكارا در خصوص مبارزه با تروريسم رابه نمایش گذاشت که مسلما پيامدهاي بسياري براي اين كشور خواهد داشت.
در این میان نکته ای که باید در نظر داشت این است که با وجود افزایش تنش ها میان روسیه و ترکیه ،ایران می تواند به عنوان همسایه دو کشور نقش مهمی را ایفا کند و در دیپلماسی خود یک برگ مثبت دیگر را رقم بزند.
میانجی گری به عنوان یک رویه حقوقی و سیاسی برای حل و فصل اختلافات بین‌المللی از تاریخ طولانی در سیاست خارجی ایران برخوردار است وتهران موفقیت های بین المللی بسیاری را در این زمینه کسب کرده است از جمله اینکه جمهوری اسلامی ایران در دو مناقشه قره‌باغ و تاجیکستان ضمن رعایت اصول اولیه میانجیگری، تلاش گسترده‌ای را برای ایجاد مصالحه میان طرف‌های درگیر در هر دو منطقه آغاز کرد و در مورد تاجیکستان نیز توانست با میانجیگری خود به جنگ خونین داخلی این کشور پس از سالها پایان دهد .
اکنون نیز ایران بعد از حل پرونده هسته ای از موضع ای قدرتمند تر در منطقه برخوردار شده است و دیپلماسی ایرانی توانسته تا الگویی موفق برای حل مسائل پیچیده بشمار رود. بنابراین تهران در تنش ایجاد شده میان مسکو و آنکارا با توجه به همکاری های تنگاتنگی که میان تهران و مسکو از یک سو و از سوی دیگر بین ایران و ترکیه وجود داردنیز می تواند نقشی سازنده در کمک به حل سیاسی آن ایفا کند.
