استیضاح وزیر آموزش و پرورش با وجود مخالفت جو عمومی مجلس سر انجام برگزار شد و نتیجه آن برای استیضاح کنندگان باب میل نبود. این استیضاح در حالی برگزار شد که دو روز قبل از آن نشست همدلی مجلس و دولت برگزار شده بود و حتی بسیاری از جریان های همیشه مخالف دولت، این بار بی میلی خود را نسبت به استیضاح فانی ابراز کرده و برخی نیز امضای خود را پس گرفته بودند. با این حال پافشاری طراحان موجب شد که این امر انجام پذیرد که نتیجه آن برد مجلس – دولت و ناکامی طراحان بود.
کالبد شکافی استیضاح ها و طرح سوالات از دولت حاکی از آن است که در ماههای پایانی فعالیت مجلس، میزان سوال و درخواست استیضاح وزرای دولت و در کنار آن احضار اعضای کابینه به پارلمان جهت توضیح در خصوص موضوعی خاص شتاب نگران کننده ای یافته است.
درخواست های متعددی که برای استیضاح وزرا به هیات رئیسه مجلس می رود نسبت به سالهای قبل افزایش غیر عادی داشته و تعداد تذکر و سوال های نمایندگان مجلس شورای اسلامی از وزرای دولت یازدهم در سال 1393 به رقم عجیب 4670 مورد رسید که این آمار نسبت به گذشته و دولت های پیشین افزایش چشمگیری داشته است. بر اساس آمارهای رسمی از زمان شروع کار دولت تدبیر و امید تا به امروز یک هزار و ۹۵۹ سوال و هفت هزار و ۲۳۲ تذکر از سوی نمایندگان مطرح شده است.
برخی از این سوالات و استیضاح ها جنبه سیاسی دارد که بر اساس آن عده ای مشخص از نمایندگان جناح خاص، در راستای تضعیف دولت، مواردی را مطرح می کنند که شاید اصلا دلیلی برای ورود پیدا کردن به آنها نباشد.
با وجودی که طبق قانون ، سوال و استیضاح حق نمایندگان مجلس است اما به نظر می رسد طی ماه های اخیر ، احضار اعضای کابینه به مجلس برای سوال یا مطرح کردن درخواست استیضاح آن هم بدون کار کارشناسی دقیق، به یک رویه و روال تبدیل شده است و اکنون نیز وزرای دیگری در لیست سوال و استیضاح قرار دارند
برخی نمایندگان هم با انگیزه مطالبات عمرانی و عدم پیشرفت پروژه ها مبادرت به طرح سوال یا دادن تذکر می کنند که بخشی از آنها به دلیل مراجعات مردمی و پیگیری های افراد در حوزه های انتخابیه و معدودی دیگر پیگیری های شخصی خود نمایندگان برای به ثمر رساندن پروژه ها به جریان می افتد.
بررسی های دقیق نشان می دهد که بی پولی دولت یکی از دلایلی است که موجب شده نمایندگان اتمام طرح نیمه تمام یا تکمیل پروژه ای را از دولت طلب کنند که این طرح ها و پروژه ها بعضا جزو طرح ها و عده های کلنگ خورده باقی مانده از دولت قبل است که به صورت بدون حساب کتاب آغاز شده و در نیمه راه رها شده است. در نتیجه به خاطر کمبود اعتبارات استانی فشار نمایندگان به سمت وزراء در قالب طرح سوال، تذکر و استیضاح خود را نشان می دهد.
بر همین اساس، اگر قرار باشد کل پروژه های وعده داده شده از سوی دولت قبل به نتیجه برسد، به 400 هزار میلیارد تومان اعتبار دولتی نیاز است که در خوش بینانه ترین حالت اگر سالی 30 هزار میلیارد تومان بودجه عمرانی در نظر گرفته شود، چیزی متجاوز از 12 تا 13 سال زمان می خواهد که این پروژه ها تکمیل شود.
در خصوص استیضاح فانی نیز درخواست طراحان، افزایش حقوق فرهنگیان بود که این امر نیز برای دولت بار مالی در پی داشت و سخنگوی محترم دولت نیز با اشاره به این موضوع گفته بود توجه به معیشت فرهنگیان مورد توجه دولت قرار دارد.
نکته ای که باید به آن توجه داشت این است که احضار پی در پی وزراء به مجلس و مطرح کردن تذکرات انبوه خطاب به دولت را نمی توان رویه ای مناسب برای تعامل قوا ارزیابی کرد. بدون شک دولت تدبیر و امید با مشکلات ناشی از اقدامات بی ضابطه دولت قبل روبروست و مسائلی همچون تحریم ها و کاهش قیمت نفت تاثیر مستقیمی بر تصمیم گیری های بودجه ای دولت داشته است بنا بر این منطقی نیست که با طرح مطالباتی که بار مالی دارند ، مثل افزایش حقوق معلمان و .. بر مشکلات موجود بیش از پیش دامن زد.
به همین لحاظ توصیه می شود که در ماه های پایانی فعالیت مجلس نهم، به جای راه انداختن موج استیضاح، سوال و تذکر، به تعامل بیشتر با دولت اندیشید و انتظارات و مطالبات در حد بضاعت و با توجه به توان دولت را مطرح کرد.
