چینی‌ها تا اینجای کار با ادامه خرید نفت از ایران و اعلام عدم پای بندی به تحریم‌های یکجانبه آمریکا علیه ایران، نام خود را به عنوان ثابت قدم‌ترین و متعهدترین شریک برجامی ایران ثبت کرده‌اند.
یک نفتکش بزرگ ایرانی هفته گذشته محموله‌ای بزرگ حاوی 130 هزار تن نفت کوره را در یک بندر در جنوب چین تخلیه کرد و وزارت امور خارچه چین روز جمعه و همزمان با سفر “محمد جواد ظریف” وزیر امور خارجه ایران به پکن، اعلام کرد چین خود را مقید به تحریم‌های یکجانبه آمریکا علیه ایران نمی‌داند.
چینی‌ها تا اینجای کار با ادامه خرید نفت از ایران و اعلام عدم پای بندی به تحریم‌های یکجانبه آمریکا علیه ایران، نام خود را به عنوان ثابت قدم‌ترین و متعهدترین شریک برجامی ایران ثبت کرده‌اند.
با وجودی که افکار عمومی ایران و حتی ناظران و کارشناسان اقتصادی ایرانی طی سال‌های گذشته از مراودات اقتصادی رو به گسترش ایران و چین گلایه‌مند بوده و از نقش مخرب کالاهای چینی در تارومار کردن اقتصاد و تولید ملی شکایت داشتند، اما با تحریم‌های یکجانبه آمریکای ترامپ در 1 سال گذشته اوضاع به طور کلی متفاوت شده و خبر استمرار خرید نفت چین از ایران و ادامه مراودات اقتصادی دو کشور در دوران اوج فشارها و تحریم‌های آمریکا، خبر خوبی برای اقتصاد ملی ایران محسوب می‌شود.
هر چند شرکت‌های خصوصی چینی با چماق تحریم مجبورند از بازار ایران دور بمانند و هرچند واقعیت تبادلات تجاری روزانه 2 میلیارد دلاری بین چین و آمریکا به هیچ عنوان جایگاه ایران و ایالات متحده آمریکا را در اقتصاد چین همسان و هم‌سنگ نمی‌سازد، اما چینی‌ها که این روزها با سیاست “جنگ تعرفه‌ای” دونالد ترامپ دست و پنجه نرم می‌کنند ظاهرا بدشان نمی‌آید که با کارت ایران در مقابل آمریکای ترامپ بازی کرده و دولت ترامپ را از زاویه عدم همکاری در تحریم‌های یکجانبه آمریکا علیه ایران، آزار داده و برای آنها هزینه درست کنند؛ درست مانند هزینه‌ای که آمریکای ترامپ سعی دارد با جنگ تعرفه‌ای بر دوش اقتصاد چین بگذارد؛ هر چند که عمده ناظران اقتصادی در آمریکا معتقدند سیاست تعرفه‌ای ترامپ در نهایت به ضرر اقتصاد داخلی آمریکا خواهد بود و نرخ تعرفه‌ها در نهایت از جیب اقتصاد آمریکا و شرکای آمریکایی تجار چینی و مصرف کنندگان آمریکایی کالاهای چینی پرداخت خواهد شد.
ترامپ از سویی در جنگ تعرفه‌ای با چین است و از سوی دیگر در تلاش است با سفت پیچاندن طناب تحریم بر گلوی اقتصاد ایران، راه‌های تنفس آن را تنگ تر کرده و اقتصاد ایران را به فروپاشی بکشاند.
دیدار روز جمعه وزرای خارجه چین و ایران در پکن/ عکس: آسوشیتدپرس
چین: خرید نفت ایران و دهن‌کجی به تحریم‌های آمریکا
در چنین شرایطی پیدا کردن روزنه های تنفس برای اقتصاد ایران هرچند در حد یک کانال تبادل مالی روی کاغذ همچون “اینستکس” و یا خرید نفت چین از ایران، می‌تواند برای ایران مغتنم باشد.
از میان طرف‌های مذاکره ایران در برجام، مواضع چین و روسیه به ایران نزدیک‌تر بوده است. با وجودی که چین و روسیه در دوره سابق تحریم‌ها به همه قطعنامه‌های تحریمی شورای امنیت علیه برنامه هسته‌ای ایران رای مثبت دادند و در همکاری با دولت اوباما برای حصول یک توافق هسته‌ای به عنوان دو عضو دایم شورای امنیت و 2 قدرت جهانی در کنار آمریکا و اروپا نشستند و ایران را ترغیب به امضای توافق هسته‌ای کردند، اما در این دوره از تحریم‌های یکجانبه دولت ترامپ علیه ایران و خروج یکجانبه آمریکای ترامپ از برجام، این دو کشور با صدایی رسا علیه اقدامات آمریکا علیه ایران موضع‌گیری کردند.
اما به لحاظ اقتصادی خرید نفت چین از ایران بسیار مهم‌تر از موضع سیاسی کشورهای باقی مانده در برجام در محکومیت صرف لفظی اقدامات تحریمی یکجانبه آمریکا علیه ایران است و ایران نیز به واقع همین را می خواهد: کشورهای باقی مانده در برجام به جای اعلام مواضع صرف در حمایت از برجام، هزینه به جان خریده و به ایران امتیازات اقتصادی مشخص و ملموس بدهند.
اما به نظر می‌رسد تا اینجای کار، کلوپ 3 کشور اروپایی در برآوردن این خواسته ایران همچنان درجا می‌زنند تا جایی که حتی صدای دیپلمات سابق آمریکایی ” وندی شرمن” را نیز در آورده‌اند و این دیپلمات آمریکایی – مسئول مذاکره در برجام- اخیرا با نگارش مقاله‌ای در روزنامه نیویورک‌تایمز آمریکا، به اروپایی‌ها توصیه کرده ان قدر از چماق تحریم آمریکای ترامپ نترسند و برای نجات برجام و جلوگیری از جنگ احتمالی آستین‌ها را بالا زده و خطر تحریم‌های آمریکا را به جان بخرند و هر چه سریع‌تر کانال “اینستکس” را برای مراودات مالی و اقتصادی با ایران اجرایی کنند. با این حال اروپایی‌ها با وجودی که در مواضع شعاری و سیاسی از برجام اعلام حمایت می‌کنند اما شرکت‌های خصوصی اروپایی از ترس تحریم‌های آمریکا از بازار ایران رفته‌اند و به نظر نمی‌رسد مادامی که مشکل تحریم ایران حل شود، بار دیگر بخواهند و یا بتوانند به بازار ایران برگردند و از این حیث به نظر نمی‌رسد از آتش اروپایی‌ها آبی برای ایران گرم شود.
شرکت‌های بزرگ خصوصی چین هم که با ایالات متحده آمریکا مراوده و دادوستد دارند چنین هستند و ترجیح می‌دهند ریسک مبادله اقتصادی با ایران را به جان نخرند، اما اوضاع برای شرکت‌های متوسط و کوچک و دولتی چینی فرق می‌کند.
با خبر روز پنج‌شنبه رویترز که به نقل از برخی منابع آگاه و رصد تحرکات دریایی حرکت نفتکشهای ایرانی در دریاهای آزاد اعلام شده است، چنین به نظر می‌رسد که دولت چین نه تنها در مواضع سیاسی از برجام و موضع منطقی ایران در قبال آمریکای ترامپ حمایت می‌کند بلکه در عمل نیز با وجود منقضی شدن معافیت‌های تحریمی واردات نفت از ایران، دولت پکن همچنان قصد دارد نفتکشهای ایرانی را در بنادر خود پذیرا بوده و به خرید نفت از ایران ادامه دهد.
چین بزرگ‌ترین خریدار نفت ایران طی سال‌های گذشته بوده است و به طور متوسط در دوره پیش از تحریم‌ها روزانه قریب به 800 هزار بشکه نفت از ایران وارد کرده است.
باید دید چینی ها برای خرید نفت ایران در دوره تحریم‌های آمریکای ترامپ، چه تدارکی دیده و تا چه میزان نفت از ایران خواهند خرید و پول آن را به چه شیوه و روشی پرداخت خواهند کرد.
