با نگاه خوش بینانه نمایندگان می خواستند در مواجهه با مردم در حوزه های انتخابیه خصوصا در شب های ماه رمضان و ایام عید نوروز پاسخی داشته باشند تا نگویند تنها به فکر قانون حجاب و فرزندآوریاند بلکه در اندیشه معیشت مردمان نیز هستند و همتی را به عنوان مقصر افزایش قیمت ارز معرفی و قربانی کردند. جدای این چون بحث اقتصاد در میان است نگویند امتیاز گرفتی. با نگاه واقعبینانه بافت و گرایش اصلی مجلس همین است و رأی اعتماد هم تحت تأثیر شوک بعد از تحولات سیاسی و ترور هنیه در تهران و حمایت رهبری از دولت بود وگرنه مجلس کنونی میانهای با دولت پزشکیان ندارد و رأی آوردن تمام وزیران پیشنهادی جای تعجب داشت نه سلب رأی اعتماد کنونی از وزیر اقتصاد. در نگاه بدبینانه این گام نخست است و بعد از وزیر اقتصاد سراغ چند وزیر دیگر میروند…. اصل قصه اما این است که در مقابل اعتراضات مردمی به وضع اقتصادی حرفی داشته باشند…
میثم ملایری همبستگی آنلاین- تنها 192 روز بعد از آن که 192 نمایندۀ مجلس شورای اسلامی به عبدالناصر همتی به عنوان وزیر امور اقتصادی و دارایی در دولت مسعود پزشکیان رأی اعتماد داده بودند 182 نماینده در موافقت با استیضاح او رأی دادند و این یعنی شمار موافقان وزارت از 192 به 89 (مخالفان استیضاح) کاهش یافته تا مشخص شود در نوبت قبل هم در رودربایستی و آنچه رییس جمهور گفته بود رأی داده بودند.
دربارۀ مواجهه با اولین وزیر استیضاحی در 12 اسفند 1403 با نگاه خوشبینانه میتوان گفت نمایندگان میخواستند در مواجهه با مردم در حوزههای انتخابیه خصوصا در شب های ماه رمضان و ایام عید نوروز پاسخی داشته باشند تا نگویند تنها به فکر قانون حجاب و فرزندآوریاند بلکه در اندیشه معیشت مردمان نیز هستند و عبدالناصر همتی را به عنوان مقصر افزایش قیمت ارز معرفی و قربانی کردند. ضمن این که چون بحث هدیه و امتیاز هم به میان میآید با رأی موافق به استیضاح رفع اتهام کنند.
در نگاه واقعبینانه باید گفت بافت و گرایش اصلی حاکم بر مجلس همین است و رأی اعتماد تحت تأثیر شوک بعد از تحولات سیاسی و ترور اسماعیل هنیه در تهران و حمایت رهبری از دولت بود وگرنه مجلس کنونی میانهای با دولت پزشکیان ندارد و رأی آوردن تمام وزیران پیشنهادی جای تعجب داشت نه سلب رأی اعتماد وزیر اقتصاد.
در نگاه بدبینانه این گام نخست است و بعد از وزیر اقتصاد سراغ چند وزیر دیگر میروند ابتدا وزیر کار و تعاون و رفاه (میدری) سپس وزیر بهداشت (ظفرقندی) و آنگاه نوبت وزیر علوم (سلیمی صراف) است و شاید بعدی خانم فرزانه صادق وزیر راه و شهرسازی باشد.
عبدالناصر همتی البته اولین وزیر اقتصاد نیست که با رأی عدم اعتماد هنگام معرفی یا استیضاح روبه رو میشود ولی با این سرعت و کوتاهی عمر وزارت سابقه ندارد. چون عمر دولت به 6 ماه نرسیده یک وزیر را خلع میکنند حال آن که در دولت خاتمی 9 ماه به عبدالله نوری وزیر کشور فرصت داده بودند بعد او را انداختند.
حال باید دید مسعود پزشکیان چه مواجههای خواهد داشت. اگر همتی را برای ریاست سازمان برنامه و بودجه در نظر بگیرد و پورمحمدی را به عنوان وزیر اقتصاد معرفی کند به معنی آن است که قصد ندارد تغییر زیادی در مثلث اقتصادی ایجاد کند.
اما اگر همتی از دولت خارج شود و چهره مورد نظر مجلسیان بر کرسی بنشیند به معنی آن است که پزشکیان کوتاه آمده اگرچه از سخنان صریح او چنین امری برنمیآمد.
تجربه همتی پیش روی هر کسی است که میخواهد این سکان را در دست بگیرد تا بداند وقتی دست مجلس به رییس جمهوری یا رییس سازمان برنامه و بودجه یا رییس کل بانک مرکزی نمیرسد سراغ وزیر اقتصاد میروند و هر چه بگوید عوامل دیگر دخیل و مؤثر است افاقه نمیکند.
به هر رو انتظار محاسبه کسانی که تصور میکردند عبدالناصر همتی وزیر اقتصاد دولت مسعود پزشکیان در اسفند 1403 مانند عطاء الله مهاجرانی وزیر فرهنگ و ارشاد دولت سید محمد خاتمی در اردیبهشت 1378 جان به سلامت به در میبرد درست درنیامد و او به سرنوشت عبدالله نوری در استیضاح خرداد 1377 دچار آمد.
نمایندگان منتسب به جبهۀ پایداری که برای ریاست مجلس خیز برداشته بودند و ناگهان خود را در مقابل تحولاتی چون سقوط بالگرد ابراهیم رییسی و شکست سعید جلیلی و وضعیت جنگی و بازگشت دونالد ترامپ روبهرو دیدند حالا با برکناری همتی میتوانند احساس کنند دوباره سامانی به خود دادهاند و شاید برخی در بیرون و از هواداران در دل یا علنا بگویند انتقام گرفتیم هم به خاطر مواضع همتی در انتخابات 1400 هم بعد از آن در سه سال دولت رییسی.
با این همه باید دید مسعود پزشکیان وفاق را بازتعریف میکند یا همچنان به شیوه فعلی ادامه میدهد تا آنان سراغ 4 وزیر دیگر بروند یا نروند.
چند ماهی البته جو آرام است تا استیضاح بعدی چه باشد. هر چه باشد نباید تصور کنیم رأی اعتماد اولیه به تمامی وزیران پیشنهادی به معنی آن بود که با نتیجۀ انتخابات نیمۀ تیر کنار آمدهاند.
این که به استیضاح همتی رأی دادند و دیگر وزیر نیست مهم نیست این مهم است که چه شد 192 نماینده به او رأی اعتماد دادند و چرا 192 موافق وزارت به 89 نمایندۀ موافق وزارت آن هم طی تنها 192 روز فروکاست؟ هر جند برخی بر این باورند که سیاسی نیست و می خواستند در مقابل مردم سری بالا داشته باشند و بگویند فلانی مقصر بود و پی گیر مشکلات هستیم و این هم از بداقبالیهای همتی است وگرنه با وزیر علوم و کار شاید نتوانند چنین معاملهای کنند.
درمان قطعی زانو درد، بدون دارو، بدون تزریق، بدون جراحی! (پرسشنامه)
◀ پرسش نامه
این را هم یادمان باشد که دست مجلس عملا از بسیاری از عرصه ها کوتاه شده. مصوبات آن در شورای نگهبان وتو می شود و اگر نشود و به قانون بدل شود قابل ارجاع به نهادهای دیگر است یا شوراهای موازی عملا قانون گذاری می کنند و تنها عرصه ای که برای آنان باقی مانده و نیاز به تأیید شورای نگهبان و نهادهای بالادستی ندارد رأی اعتماد یا سلب رأی اعتماد به وزیران پیشنهادی یا وزیران مستقر است و نمی خواهند این حق باقی مانده را فروگذارند چه دولت ابراهیم رییسی باشد و طرف حساب شان فاطمی امین وزیر صمت و چه دولت مسعود پزشکیان باشد وطرف حساب شان همتی وزیر اقتصاد.
اگر مجلس فعلی نه حاصل نظارت استصوابی و مشارکت پایین که نماینده اکثریت مردم ایران بود، اگر شرایط کشور بغرنج نبود، اگر همه مسؤولیت اقتصاد و معیشت در اختیار وزیر اقتصاد بود و اگر شوراهای عالی به موازات مجلس قانون به اسم سیاستگذاری قانونگذاری نمیکردند و اگر وزیر میتوانست واقعیتهای اقتصاد را بگوید و توضیح دهد که گرفتار شدن ملت ایران در چنبرۀ قاچاق و کاسبان تحریم و رانتخواران یعنی چه آن گاه میشد از رأی موافق به استیضاح وزیر اقتصاد استقبال کرد.
همین حالا هم البته سه وجه مثبت دارد: اول این که رییس جمهوری صریحتر و به هوشتر میشود و میداند ابزار وفاق کافی نیست و دوم این که وزیر بعدی هم از این تجربه بهره می برد و می داند قرار نیست فرش قرمز زیر پای او بگسترانند و سوم این که وزیران دیگر نیز درمییابند تا چه اندازه در معرض سلب رأی اعتمادند.
بامزه این که همتی می رود و فرزین رییس کل بانک مرکزی می ماند و البته در حق او رفاقت کرد و نگفت رییس کل بانک مرکزی همان رییس کل دوران رییسی است و او هم سرنوشت خود را جدا نکرد و از وزیر دفاع کرد تا احتمال تغییر او در دوران وزارت بعدی قابل تصور باشد.
یک پیام دیگر هم قابل دریافت است و آن هم این که اقتصاد و معیشت قابل مماشات نیست و هم و غم همه باید متوجه آن باشد و وقتی چنین است اشتغال به امور دیگر ثمری ندارد و رییس جمهوری باید همه را به سود این بخش بسیج کند ولو مستلزم برخی سایشها و اصطکاکات باشد چرا که در نهایت قرار است گریبان او را بگیرند و کاسهکوزه ها را بر سر وزیر اقتصاد بشکنند.
جدای نتیجه استیضاح و آنچه رد و بدل شد به نظر میرسید لحن رییس جمهوری صریحتر شده است و شاید همین مهم ترین دستاورد این نشست باشد.