اگر قرار بر مذاکره باشد هدایت و خط دهی اصلی آن می تواند با سید کمال خرازی باشد نه به اعتبار سابقه وزارت خارجه در دولت اصلاحات که به سبب جایگاه کنونی که ریاست شورای راهبردی سیاست خارجی است. هم او که گفته است: «آمادۀ مذاکره و در عین حال مقاومت در برابر فشارها هستیم و گامهای خود را متناسب با نوع سیاست دولت جدید آمریکا مشخص خواهیم کرد.»
میثم ملایری همبستگی آنلاین- «پیام مهم رییس جمهور پزشکیان در گفتوگو با لَستر هالت مجری معروف آمریکایی چهارشنبه شب/ ۲۶ دی ۱۴۰۳ از شبکهٔتلویزیونی ان.بی.سی پخش خواهد شد. جمهوری اسلامی ایران خواهان صلح و تنش زدایی در منطقه و جهان است. جنگ افروزی، تجاوز و نسل کُشی رژیم صهیونیستی را محکوم میکند و آمادهٔ مذاکرهٔ شرافتمندانه است.»
از این توییت سید مهدی طباطبایی معاون ارتباطات دفتر رییس جمهوری ایران که دیروز منتشر شد برمیآید که گفتوگویی که امشب پخش میشود حاوی نکات مهمی خواهد بود اما تا همین جا و قبل از آن که مصاحبه پخش شود باید به زمان آن از دو منظر توجه کرد:
اول: درست در آستانهٔ سفر رییس جمهور پزشکیان به روسیه برای امضای توافقنامهٔ ۲۰ ساله در مسکو با ولادیمیر پوتین و شاید هنگامی گفتوگو پخش شود که او در در تاجیکستان باشد ؛ چون قبل از روسیه به این کشور همزبان سفر میکند.
پیام واضح این است که توافقنامه با روسیه به معنی درغلتیدن به اردوگاه شرق نیست و باب مذاکره با آمریکا باز است. دیشب وزیر خارجه هم در تلویزیون حاضر شد و مذاکره مستقیم را رد نکرد اما گفت به رفتار دولت بعدی آمریکا (به ریاست ترامپ) بستگی دارد و حرفی از فهرست شرایط که در دولت مرحوم رییسی به میان میآوردند مطرح نشد.
پس در وهله اول هم زمانی پالس مذاکره با غرب با توافق با روسیه به منظور توازن بخشی اهمیت دارد چرا که در دولت قبلی نگاه به شرق چنان چیره شده بود که تا مرز متهم شدن در قبال اوکراین هم هزینه ساز شد. حالا اما پزشکیان ابتدا برای آمریکاییها پیام میدهد و سپس با روسیه قرارداد میبندد.
منظر دوم این است که مصاحبه در روزهای آخر استقرار جو بایدن انجام می شود و اگر حاوی پیام مذاکره باشد چند روز مانده به استقرار و در واقع بازگشت ترامپ به کاخ سفید ارسال میشود و همزمان با سفر به روسیه. ضمن این که نوع مناسبات مسکو – واشنگتن هم در دورهٔ جدید مبهم است ولی قطعا به سردی پس از تجاوز روسیه به اوکراین نخواهد بود.
جدای اینها گفتوگوی رییس جمهور پزشکیان با خبرنگار سرشناس ان.بی.سی در دی ۱۴۰۳ یادآور گفتوگوی رییس جمهور خاتمی با کریستین امانپور خبرنگار مشهور سی.ان.ان در دی ۱۳۷۶ است.
طی این ۲۷ سال البته اتفاقات بسیاری رخ داده و نمیتوان انتظار داشت همان تأثیر را بر جای بگذارد چون غرب و مشخصا آمریکا دیگر به صرف دولت ایران اتکا نمیکند و برای توافق تأیید اضلاع دیگر اصلی را هم مطالبه میکنند.
جدای این آقای خاتمی اندیشهورز بود و بخشی از گفتوگو به مباحث جذاب فرهنگی اختصاص داشت و از آبراهام لینکلن به عنوان شهید یاد کرد و بحث دیوار بیاعتمادی را به میان آورد و کریستین امانپور هم ایرانی – آمریکایی بود.
با این نگاه نباید انتظار داشت آن خاطره را به تمامی تکرار کند اما میتواند از گشایش روزنهای خبر دهد و دیشب هم دیدیم لحن عباس عراقچی هم صریحتر شده بود و از ضرورت پیوستن به افیتیاف گفت و به منتقدان یادآور شد روند قانونی طی خواهد شد. در بحث مذاکرات در شورای عالی امنیت ملی و درباره افایتیاف هم در مجمع تشخیص مصلحت و جالب این که گفت مجلس را هم در جریان قرار خواهیم داد.
این در حالی است که نعره های مهدی کوچکزاده نشان میداد این دسته از مجلسیان زیاد به بازی گرفته نشدهاند و رییس جمهور کار خود را انجام میدهد و از مجمع تشخیص مصلحت و شورای عالی امنیت ملی تأییدیه خواهد گرفت.
پس در این که اصل مصاحبه رییس جمهوری کنونی با گرایش اصلاحی با رسانهٔ آمریکایی یادآور گفتوگوی رییس جمهور اصلاحطلب در ۲۷ سال قبل با یک رسانهٔ آمریکایی دیگر است شکی نیست اما در آن زمان رییس جمهوری دموکرات بر سر کار بود (بیل کلینتون) و حالا قرار است ترامپ که فرمان ترور سردار سلیمانی را در فرودگاه بغداد باز در همین دی ماه ( ۵ سال قبل) صادر کرده بود به کاخ سفید بازگردد.
اگر اتفاق مهم بهار امسال سقوط بالگرد رییس جمهوری وقت ایران و فقدان مرحوم رییسی باشد و رخداد مهم تابستان ترور اسماعیل هنیه در تهران و یک روز پس از شرکت در مراسم تحلیف رییس جمهوری جدید ایران و در آغاز پاییز سید حسن نصرالله دبیر کل حزبالله لبنان را به شهادت رساندند و در پایان پاییز این که بشار اسد از تخت افتاد اتفاق مهم زمستان میتواند گشوده شدن باب مذاکره مستقیم با آمریکا باشد.
البته این فقره را جمهوری اسلامی به رفتار آمریکا منوط کرده و در داخل به جز مسایل اقتصادی که انگیزه و دلیل مهمی است از منظر منطقهای هم اگر دست دست کنند ترکیه دست بالا را پیدا میکند و ایران نمیخواهد چنین باشد.